Pod koniec ubiegłego roku badacze odnaleźli na stanowisku archeologicznym kamienną płytę z otworami, rzeźbioną w kratkę. Wiek artefaktu oceniono na 4 tysiące lat. Pracom badawczym przewodniczyli Piotr Bieliński z Polskiego Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej oraz sułtan al-Bakri, dyrektor generalny ds. starożytności Omanu. Choć z pewnością wyjątkowe, nie jest to jednak odosobnione znalezisko. Piotr Bieliński w oficjalnym oświadczeniu przybliżył podobne odkrycia dokonane na obszarze Indii, dawnej Mezopotamii oraz na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego.
Badacz wspomniał również o najstarszej „grze planszowej”, którą odkryto w 1922 roku na cmentarzu królewskim w mezopotamskim mieście Ur. Artefakt datowano wówczas na pochodzący sprzed 4500 lat. Była to dwuosobowa gra strategiczna, przypominająca nieco grę w tryktraka. Mamy również przesłanki by sądzić, że także warcaby mają za sobą bardzo długą historię. Część badaczy wskazuje, że plansza do gry na ścianie Bramy Damasceńskiej w Jerozolimie, świadczy o tym, że rzymscy żołnierze grali w tę grę już 1800 lat temu.
Królewska gra z Ur w Muzeum Brytyjskim / fot. Zzztriple2000/Wikimedia Commons CC BY 3.0
Poza kamienną planszą w dolinie Kumayrah odkryto także inne ciekawe dowody na aktywność i rozwój tego obszaru. Znaleziono ślady kamiennych wież, z których jedna mogła mierzyć nawet 18 metrów. Pojawiły się też dowody na wytwarzanie na tym obszarze miedzi w okresie mniej więcej od 3200 do 1200 lat p.n.e. Pokrywałoby się to z przekazami z mezopotamskich tekstów klinowych według których terytorium dzisiejszego Omanu w przeszłości aktywnie uczestniczyło w handlu miedzią.
Inne wykopane obiekty wskazują na to, że region wciąż był ważnym ośrodkiem handlu i produkcji również później między 1100 a 600 rokiem przed naszą erą. Dolina Kumayrah od lat jest popularnym celem wykopalisk archeologicznych. Nie bez powodu – można tam znaleźć liczne artefakty, będące śladami głównego szlaku handlowego, który łączył wiele arabskich ośrodków. Dlatego zespół wraz z polskimi badaczami planuje kontynuować prace w 2022 roku.
