Jednym z najbardziej fascynujących odkryć dotyczących rekina polarnego jest jego gigantyczny genom. Zawiera on około 6,5 miliarda par zasad DNA, czyli mniej więcej dwukrotnie więcej niż genom ludzki. Naukowcy odkryli, że znaczna część tego genomu składa się z tzw. elementów transpozycyjnych, zwanych również „skaczącymi genami”. Stanowią one ponad 70% całego materiału genetycznego rekina.
Co ciekawe, te „skaczące geny”, które u innych gatunków mogą zakłócać działanie kluczowych genów, u rekina polarnego pełnią funkcje korzystne. Naukowcy podejrzewają, że te elementy ewoluowały, aby wspierać organizm rekina, a nie mu szkodzić, co stanowi jeden z kluczowych aspektów jego długowieczności.
Sekret długiego życia – podwójne geny naprawcze
Badacze odkryli, że geny odpowiedzialne za naprawę DNA odgrywają kluczową rolę w długowieczności rekina polarnego. W genomie rekina zidentyfikowano 81 zduplikowanych genów odpowiedzialnych za procesy naprawcze. To właśnie ta rozbudowana sieć mechanizmów naprawy pozwala rekinowi na efektywną regenerację uszkodzonego DNA, co spowalnia proces starzenia się.
Ważnym elementem tej sieci jest gen TP53, który u ludzi odgrywa kluczową rolę w supresji nowotworów i naprawie DNA. Mutacje tego genu są powiązane z około 50% przypadków raka u ludzi, dlatego badania nad funkcjonowaniem TP53 u rekina polarnego mogą przyczynić się do opracowania nowych strategii walki z nowotworami
Ewolucja jako klucz do długowieczności
Naukowcy sugerują, że rekin polarny wykształcił unikalną strategię ewolucyjną, która pozwala mu korzystać ze swoich „skaczących genów” w procesie naprawy DNA. Zamiast być zagrożeniem dla organizmu, jak ma to miejsce u wielu innych gatunków, „skaczące geny” u rekina polarnego mogą wspierać procesy regeneracyjne, co pozwala mu na zachowanie zdrowia i długowieczności.
Dzięki temu rekin unika chorób związanych z wiekiem, takich jak rak czy neurodegeneracja, które często dotykają inne organizmy w miarę starzenia się. Jest to unikalna adaptacja, która pozwala tym stworzeniom przetrwać setki lat w trudnych, arktycznych warunkach.
Czy rekin pomoże nam dłużej żyć?
Odkrycia związane z genomem rekina polarnego mogą mieć daleko idące implikacje dla zdrowia ludzi. Naukowcy są przekonani, że badania nad genetycznymi podstawami długowieczności rekina mogą dostarczyć kluczowych informacji, które przyczynią się do rozwoju medycyny i badań nad starzeniem się. Mechanizmy naprawy DNA, które pozwalają rekinowi żyć setki lat, mogą stanowić podstawę przyszłych terapii, mających na celu przedłużenie życia ludzkiego i poprawę zdrowia w późniejszych latach życia.
Perspektywa odkrycia „eliksiru życia”, który wspiera zdrowe starzenie się, staje się coraz bardziej realna dzięki badaniom nad tym niezwykłym drapieżnikiem. Jak mówią naukowcy, rekina polarnego można postrzegać nie tylko jako symbol długowieczności, ale także jako źródło nadziei na przyszłe odkrycia w dziedzinie zdrowia i medycyny.
