Sukienka z portretami więźniów politycznych i krzyk dla Białorusi. Tak nagrodę odbierała Jana Shostak

Autor: Monika Kurek

19-01-2022

Sukienka z portretami więźniów politycznych i krzyk dla Białorusi. Tak nagrodę odbierała Jana Shostak

instagram.com/heart.is.for.art

Wczoraj polsko-białoruska aktywistka Jana Shostak została nagrodzona Paszportem „Polityki" (ex aequo z Mikołajem Sobczakiem) w kategorii sztuki wizualne. Nagrodę odebrała w suknii złożonej z 1200 portretów więźniów politycznych Łukaszenki, a w ramach swojego przemówienia odczytała list skierowany do rodzin więźniów. Na koniec zaprosiła publiczność do minuty krzyku dla Białorusi.

Kapituła Paszportów „Polityki" nagrodziła Janę Shostak za „perfekcyjne łączenie sztuki i społecznego aktywizmu, za projekty poświęcone pedofilii w Kościele czy sytuacji imigrantów oraz za najbardziej doniosły głos i najbardziej symboliczny dekolt w polskiej sztuce".

W maju 2021 roku Białoruś zmusiła samolot RyanAira do lądowania w Mińsku i aresztowała białoruskiego opozycjonistę Ramana Pratasiewicza oraz jego partnerkę Sofię Sapegę. Podczas konferencji prasowej w Warszawie głos zabrała m.in. aktywistka Jana Shostak, która opowiedziała o represjach na Białorusi oraz rozpoczęła inicjatywę „Minuta krzyku dla Białorusi". Niestety niektórzy skupili się na ubiorze Shostak, a nie na tym, co miała do powiedzenia. Tak powstały akcja #dekoltdlaBiałorusi oraz kalendarz charytatywny, z którego dochód został przekazany na wsparcie rodzin białoruskich więźniów politycznych.

Przejmujący krzyk dla Białorusi

Paszporty „Polityki" to nagrody przyznawane od 1993 roku przez tygodnik „Polityka" w siedmiu kategoriach: literatura, film, teatr, muzyka poważna, sztuki wizualne, estrada i kultura cyfrowa (od 2016). Od 2002 jest również wręczana nagroda specjalna w kategorii kreator kultury.

W tym roku nagrody powędrowały do Aleksandry Terpińskiej (film), Dominika Strycharskiego (teatr), Łukasza Barysa (literatura), Teoniki Rożynek (muzyka poważna), Ralpha Kaminskiego (muzyka popularna), twórców Unsound Festival: Małgorzaty Płysy i Mata Schulza, Tomasza Konrada Ostafina (kultura cyfrowa), Katarzyny Nosowskiej (kreator kultury) oraz Mikołaja Sobczaka i Jany Shostak (sztuki wizualne).

Aktywistka odebrała nagrodę w wyjątkowej sukni, a w swoim przemówieniu ponownie zwróciła uwagę na to, co dzieje się na Białorusi. Za jej kreację odpowiada marka RISK made in warsaw.

„– Dzisiaj mam na sobie sukienkę złożoną z 1200 portretów więźniów politycznych, niesprawiedliwych zakładników reżimu w Białorusi” powiedziała Jana Shostak, odbierając nagrodę.

View this post on Instagram

Po odebrania nagrody Shostak odczytała list do rodzin ofiar reżimu Łukaszenki. Jego treść opublikowała również na swoim profilu na Instagramie.

„Daragija,

dziękuję Wam za wychowanie tak dzielnych i niezłomnych ludzi. Płaczę na samą myśl o tym ile nerwów i zdrowia kosztuje Was to poświęcenie, jak bardzo cierpicie, znosząc wiadomości o nieludzkich warunkach przetrzymywania i prześladowania Waszych bliskich. Kiedy niemowlę oderwane jest od piersi matki na lata, bo wstawiła komentarz w sieci. Nie wyobrażam sobie, jak to jest, gdy twój rodzic, rodzeństwo, dziecko czy małżonek jest torturowane. A Ty nie możesz nic z tym zrobić.

A Wy jakimś cudem znajdujecie jeszcze w sobie siłę, aby wspierać się nawzajem oraz wspierać ludzi wokół siebie. Jednocześnie o swoich potrzebach milczycie jak partyzanci. Jak Babula, ratująca swoje wnuczęta przed domem dziecka, uciekając z Mińska do obcej sobie Warszawy.

Myślę o waszych bezsennych nocach, niekończących się bez skutku podróżach do kolonii karnych. O patroszonych paczkach i cenzurowanych listach, kontrolowanych rozmowach i odwoływanych bez podania przyczyny spotkaniach. Niewiarygodne, że nie możecie się nawet dowiedzieć o stanie zdrowia najbliższej osoby. Podłe i okrutne, oznaczenie więźniów politycznych żółtą oznaką, co w tamtej rzeczywistości sprowadza ich do kategorii podludzi.

Tak bardzo chciałabym pomóc. Więc krzyczę, jak mogę, póki mogę.

Razem partyzantkami motywujemy ludzi dobrej woli do wsparcia nowoprzybyłych. Opracowujemy system rehabilitacji i asymilacji waszych krewnych po odbyciu wyroku. Zbieramy środki, drukujemy kalendarze.

Przyjdzie dzień, w którym nadrobimy wszystkie zaległe urodziny i święta. Odtworzymy zarekwirowane przy przeszukaniach rodzinne zdjęcia.

Jak pisał jeden z naszych skazanych bohaterów

„Światło zwycięża, jesteśmy niewinni!"

Trymajcesia, my z wami.

Zhyve Belarus!"

– Drogi rodacy i rodaczki, nowacy i nowaczki [określenie proponowane przez Shostak zamiast słowa „uchodźca", które jej zdaniem jest stygmatyzujące - przyp. red.]. Mam nadzieję, że mój głos otworzy wasze serca i skłoni do gestów wsparcia na różnych poziomach. Zapraszam do „Minuty krzyku dla Białorusi" – powiedziała na koniec Shostak. Następnie na sali rozbrzmiał przejmujący krzyk, do którego przyłączyło się wiele osób siedzących na widowni.

Transmisję z 29. gali rozdania Paszportów „Polityki" możecie obejrzeć na YouTubie.

Polecane

Natalia Szroeder: „Mam w sobie za dużą miłość do melodii, żeby pójść w rap” [wywiad]

Sukienka z portretami więźniów politycznych i krzyk dla Białorusi. Tak nagrodę odbierała Jana Shostak

Przejmujący krzyk dla Białorusi

Polecane

Natalia Szroeder: „Mam w sobie za dużą miłość do melodii, żeby pójść w rap” [wywiad]

Powstaje kolejny polski serial Netflixa. To adaptacja książki mistrza thrillerów

To jednak nie koniec? Idiotki Okuniewskiej powrócą jako bohaterki serialu!

Netflix postanawia podnieść ceny. Wprowadza droższe abonamenty

Cintra, Nilfgaard, Sodden. Kartograf z UW stworzył mapę wiedźmińskiego świata

Polecane

Natalia Szroeder: „Mam w sobie za dużą miłość do melodii, żeby pójść w rap” [wywiad]

Powstaje kolejny polski serial Netflixa. To adaptacja książki mistrza thrillerów

To jednak nie koniec? Idiotki Okuniewskiej powrócą jako bohaterki serialu!

Netflix postanawia podnieść ceny. Wprowadza droższe abonamenty

Cintra, Nilfgaard, Sodden. Kartograf z UW stworzył mapę wiedźmińskiego świata