Od klasyki po awangardę – najgorętsze wystawy września

Autor: Anna Rupacz

09-09-2025

Od klasyki po awangardę – najgorętsze wystawy września

fot. kadr z filmu „Amatorski gang”

Wrzesień to powrót do powakacyjnej rzeczywistości. Niejednokrotnie wczasy powodują, że wracamy z nowymi pomysłami i inspiracjami, a przełom lata i jesieni sprawia, że poważniej myślimy o zmianach. Nic tak nie służy refleksjom i poszukiwaniu innych perspektyw jak spotkanie ze sztuką. Przedstawiamy wystawy, których w tym miesiącu nie można przegapić.

Choć powrót do rutyny bywa powolny i nierzadko oporny, wizyta w muzeum czy galerii sztuki może szybko go odmienić. Wrzesień w wielu polskich miastach obfituje w interesujące propozycje wystawowe, które żal byłoby przegapić. Muzeum Narodowe w Warszawie pokaże wybrane pracy Olgi Boznańskiej, która zaliczana jest do grona najwybitniejszych artystek europejskich, w krakowskim Pałacu Sztuki odwiedzający będą mieli szansę wnikliwej spojrzeć na plakat jako zjawisko wizualne, a w sopockiej Państwowej Galerii Sztuki pojawi się refleksja młodych twórców nad kondycją współczesności. A to nie wszystko.

1/6

View this post on Instagram

„Plakat to nie Papier”, Pałac Sztuki, Kraków

Na wystawie zostanie zaprezentowanych ponad 200 prac takich twórców jak Henryk Tomaszewski, Jan Lenica, Andrzej Pągowski, Anna Huskowska, Maria Ihnatowicz, Waldemar Świerzy, Wanda Gołkowska, Roman Cieślewicz, Wojciech Fangor, pośród innych – również te mniej znane realizacje w innych mediach: okładki płyt winylowych, projekty książek, magazynów, a także opakowania i znaki graficzne.

W krakowskim Pałacu Sztuki od 4 do 30 września sztuka spotka się z historią, design z ideą, a przeszłość z przyszłością, przypominając, że obraz potrafi więcej niż tysiąc słów.

View this post on Instagram

Pokaz wybranych prac Olgi Boznańskiej, Muzeum Narodowe, Warszawa

Olga Boznańska zaliczana jest do grona najwybitniejszych artystek europejskich. Jej pracownie obrosły legendą – tam odbywały się spotkania towarzyskie w międzynarodowym gronie, tam powstawały charakterystyczne, ekspresyjne w formie portrety psychologiczne, które przyniosły jej światową sławę. W tym roku przypada 160-lecie urodzin i 85-lecie śmierci artystki. Z tej okazji Muzeum Narodowe zdecydowało się na pokaz blisko trzydziestu prac malarki z muzealnej kolekcji.

Wyjątkową twórczość Olgi Boznańskiej będzie można oglądać od 10 września 2025 roku do 5 lipca 2026 roku w Galerii Sztuki XIX Wieku.

View this post on Instagram

„Habitat”, Państwowa Galeria Sztuki, Sopot

Wystawa zbiorowa, która jest częścią Festiwalu Fotografii „W Ramach Sopotu”. Osoby artystyczne z ASP w Gdańsku i Szkoły Filmowej w Łodzi wspólnie podejmują temat współczesnej kondycji świata.

W symulacjach, nadmiarze danych, fałszywych pewnikach i syntetycznych relacjach – analizujemy, dociekamy. Nie znając samych siebie, zmieniamy to, co nigdy nie potrzebowało zmian. Zagubieni, tworzymy istoty inteligentniejsze od nas, jednocześnie gubiąc własną tożsamość. Artyści skupiają się na symptomach współczesnej kondycji: ekologicznej, technologicznej, egzystencjalnej. To obrazy świata, w którym degradacja następuje na zewnątrz — w postaci zmieniającego się świata flory i fauny, jak i od wewnątrz: w człowieku, który gubi granice pomiędzy realnością a symulacją, między tożsamością a algorytmem.

Wystawa potrwa od 5 września do 12 października 2025 roku.

View this post on Instagram

„Piersi królowej utoczone z drewna”, Centrum Sztuki Współczesnej Kronika, Bytom

Kobiece piersi jako atrybut płci, obiekt pragnienia, źródło przyjemności, miejsce zadawania bólu, kary i egzekwowania władzy. Wystawa „Piersi królowej utoczone z drewna” to opowieść o mechanizmach kontroli nad kobiecym ciałem inspirowana legendą męczenniczki, św. Agaty Sycylijskiej. Złożą się na nią prace ponad 20 osób artystycznych z kraju i ze świata.

Wystawa w Centrum Sztuki Współczesnej Kronika w Bytomiu potrwa od 6 września do 17 października.

View this post on Instagram

Albumy rodziny Pusłowskich, MuFo, Kraków

Albumy rodziny Pusłowskich znajdujące się w zbiorach Muzeum Fotografii w Krakowie zawierają ponad tysiąc fotografii z przełomu XIX i XX wieku. Dokumentują życie arystokratycznej rodziny i jej praktyki fotograficzne. Niejednorodna kompozycja i tematyczna różnorodność tych zespołów tworzą intrygującą, choć pozbawioną słów, narrację o epoce i jej społecznych uwarunkowaniach.

Choć Pusłowscy należeli do grona znamienitych rodów polskich, ich fotograficzna spuścizna nie przypomina wystudiowanych, precyzyjnie opisanych kolekcji, znanych z archiwów Potockich, Stadnickich, Zamoyskich czy Tyszkiewiczów. Albumy tej rodziny są inne – milczące, nieuporządkowane, zagadkowe. Wyróżniają się nie tylko skalą (blisko 1400 zdjęć), ale również niemal całkowitym brakiem opisów i informacji o tym, jak powstały i kto dokładnie je wykonał.

Fotografie można oglądać od 5 września do 26 października.

View this post on Instagram

„Wyrosłe w miłości”, Fundacja Arton, Warszawa

Po niemal czterdziestu latach zapomnienia prace Liliany Mikołajewskiej znów trafiają do publiczności. Krótka, lecz intensywna droga twórcza zakończyła się tragicznie, pozostawiając po sobie intrygujący, niedopowiedziany dorobek artystyczny.

Fundacja Arton prezentuje pierwszą od dekad wystawę artystki, której prace – przez lata przechowywane prywatnie – dziś prowokują do nowych pytań i interpretacji. Mikołajewska z niezwykłą konsekwencją rozwijała swój język wizualny, łącząc intymność codzienności z abstrakcyjnym znakiem. Wystawa to próba przywrócenia jej miejsca w historii sztuki oraz refleksja nad tym, jak opowiadać HERSTORIE artystek, których głos został przerwany zbyt wcześnie.

Wystawa potrwa od 19 września do 19 października 2025 roku.