Odpady palone w domach, na ulicach lub na wysypiskach śmieci. Jak bardzo zanieczyszczona jest nasza planeta?

10-09-2024

fot. WikiCommons

Naukowcy z Uniwersytetu w Leeds zbadali proces gospodarowania odpadami w przeróżnych zakątkach świata. Co ciekawe, do pomocy wykorzystali sztuczną inteligencję.

Sztuczna inteligencja miała znaczącą rolę w badaniu – kontrolowała ona gospodarowanie odpadami w ponad 50 000 gmin na całym świecie. Taka kontrola pozwoliła naukowcom przewidzieć, ile śmieci zostało wytworzonych i co z nimi się stanie. Po analizie szacunków okazało się, że niezebrane śmieci stanowią dwie trzecie zanieczyszczeń plastikiem na świecie, a 15 proc. światowej populacji, czyli prawie 1,2 miliarda ludzi, żyje bez dostępu do usług zbierania odpadów.

Największe zagrożenie

Bez możliwości wywozu śmieci ludzie decydują się na inny sposób ich utylizacji – najczęściej na spalenie ich. W 2020 roku około 30 milionów ton tworzyw sztucznych zostało spalonych w domach, na ulicach lub na wysypiskach śmieci. Spalanie plastiku bez jakiegokolwiek nadzoru może stanowić zagrożenie dla zdrowia – substancje wydzielane podczas spalania mogą powodować wady neurorozwojowe, reprodukcyjne bądź wrodzone. Naukowcy podkreślają, że dostęp do wywozu śmieci powinien być postrzegany jako podstawowa konieczność i istotny aspekt urządzeń sanitarnych, zaraz obok usług wodociągowych i kanalizacyjnych.

„Zagrożenia dla zdrowia, wynikające z zanieczyszczenia plastikiem, dotykają niektóre z najbiedniejszych społeczności na świecie, które nie są w stanie nic z tym zrobić. Poprawiając podstawowe zarządzanie odpadami stałymi, możemy zarówno znacznie zmniejszyć zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi, jak i poprawić jakość życia miliardów ludzi” podkreśla dr Josh Cottom, pracownik naukowy Wydziału Inżynierii Lądowej Uniwersytetu w Leeds.

A jak wygląda kwestia zanieczyszczeń plastikiem w poszczególnych państwach? Pierwsze miejsce w tej kwestii zajmują Indie, które w 2020 roku wyprodukowały 9,3 miliona ton śmieci. Następnie jest Nigeria z 3,5 milionem ton śmieci, a na trzecim miejscu – Indonezja z 3,4 miliona ton śmieci. A Chiny, które uchodziły za największego producenta zanieczyszczeń? Kilka lat temu Chiny przodowały w produkcji odpadów, a w 2020 roku zajęły one czwarte miejsce, z wynikiem 2,8 miliona ton śmieci. Zejście z podium Państwo Środka zawdzięcza usprawnieniom w zakresie zbierania i przetwarzania odpadów, wprowadzonym w ciągu ostatnich kilku lat. W top 10 państw produkujących tony plastiku znajdują się jeszcze: Pakistan, Bangladesz, Rosja, Brazylia, Tajlandia i Demokratyczna Republika Konga.

Podsumowując, potrzebne są zmiany albo czeka nas katastrofa ekologiczna. Osoby odpowiedzialne za badanie chcą nowego, ambitnego i prawnie wiążącego dokumentu, który miałby na celu zwalczanie źródeł zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi.

badanie: A local-to-global emissions inventory of macroplastic pollution, tekst: Olga Koczuk